شپش سگ، راه‌های تشخیص و درمان

شپش سگ یه جور انگل کوچیکه که خودش رو به پوست سگ می‌چسبونه و از خونش تغذیه می‌کنه. این موجودات ریز انواع مختلفی دارن و معمولاً با روش‌های خاصی به بدن سگ می‌چسبن. شپش‌ها تمام مراحل زندگی‌شون رو روی بدن سگ سپری کرده و از همون‌جا هم تغذیه می‌کنن.

مراحل زندگی شپش سگ

1. تخم‌گذاری: شپش‌ها تخم‌های ریز و چسبناک خودشون رو روی پوست یا بین موهای سگ می‌ذارن. این تخم‌ها معمولاً قهوه‌ای یا مشکی هستن.
2. لارو: بعد از یه مدت، تخم‌ها باز می‌شن و شپش‌های کوچیکی که بهشون لارو می‌گن ازشون بیرون میان. این لاروها هنوز کامل رشد نکردن، ولی شروع به تغذیه از خون سگ می‌کنن و کم‌کم بزرگ‌تر می‌شن.
3. شپش بالغ: بعد از چند مرحله رشد، لاروها به شپش‌های بالغ تبدیل می‌شن. توی این مرحله، شپش‌ها اندازه بزرگ‌تری پیدا می‌کنن و محکم‌تر به پوست سگ می‌چسبن و از خونش تغذیه می‌کنن.

شپش سگ چطور منتقل می‌شه؟

1. تماس با سگ‌های آلوده: یکی از رایج‌ترین راه‌های انتقال شپش اینه که سگ شما با یه سگ دیگه که شپش داره، در تماس باشه. این تماس می‌تونه موقع بازی، پیاده‌روی یا حتی کنار هم خوابیدن اتفاق بیفته.
2. محیط آلوده: شپش‌ها می‌تونن روی فرش، تخت خواب سگ، اسباب‌بازی‌ها، یا حتی چمن‌هایی که سگ‌های آلوده روش بودن، بمونن. وقتی سگ شما روی این سطوح می‌خوابه یا بازی می‌کنه، شپش‌ها به راحتی به بدنش منتقل می‌شن.
3. لباس‌ها و وسایل سگ: اگه یه سگ آلوده روی پتوی خودش خوابیده باشه و بعد پتوشو بشورین یا جابه‌جا کنین، شپش‌ها می‌تونن روی وسایل باقی بمونن و به سگ دیگه‌ای منتقل بشن. حتی گاهی ممکنه شپش روی لباس‌های شما بشینه و بعد به سگتون برسه.

شپش سگ چه علائمی داره؟

وقتی یک سگ به شپش آلوده می‌شه، معمولاً نشونه‌های مشخصی داره که اگه زود متوجه بشین، می‌تونید سریع‌تر درمانش کنید.

خارش شدید و بی‌وقفه

اولین چیزی که خیلی مشخصه، اینه که سگتون همش داره خودش رو می‌خارونه. شپش‌ها مثل مهمونای ناخونده چسبیدن به پوستش و خونش رو می‌مکن، برای همین سگ حس خارش شدید داره و حسابی کلافه می‌شه.

گاز گرفتن و لیس زدن بدنش

اگه دیدین مدام خودش رو گاز می‌گیره یا لیس می‌زنه، یعنی یه چیزی حسابی اذیتش می‌کنه. سگا وقتی خارش دارن، سعی می‌کنن با گاز گرفتن اون ناحیه، خودشون رو راحت کنن.

پوستش قرمز و ملتهب می‌شه

شپش‌ها پوست سگ رو تحریک می‌کنن و باعث قرمزی، التهاب یا حتی زخم‌های کوچیک می‌شن. این اتفاق معمولاً توی جاهایی مثل پشت گوش، گردن، شونه‌ها و کشاله ران بیشتر می‌افته.

موهاش شروع به ریختن می‌کنه

شپش باعث ریزش موی سگ می‌شه. اگه دیدین بعضی جاهای بدنش کم‌مو یا کچل شده، حتماً یه بررسی بکنین، شاید پای شپش وسط باشه!

موهاش خشک و گره‌خورده می‌شه

اگه شپش زیاد بشه، موهای سگ کدر، خشک و نامرتب می‌شن. دلیلش اینه که شپش با مکیدن خون، باعث ضعیف شدن موها و پوستش می‌شه.

سگتون بی‌حال و لاغر می‌شه

اگه شپش خیلی زیاد باشه، سگ انرژی‌شو از دست می‌ده، وزنش کم می‌شه و دیگه اون سگ شاد و سرحال همیشگی نیست. این مشکل توی توله‌سگ‌ها بیشتره، چون جلوی رشدشون رو هم می‌گیره.

کم‌خونی (اگه شپش زیاد باشه)

اگه تعداد شپش‌ها از حد بگذره، سگ به کم‌خونی دچار می‌شه. یعنی بی‌حال می‌شه، لثه‌هاش رنگ‌پریده به نظر میاد و اشتهاش کم می‌شه. البته علت بی اشتهایی سگ می‌تونه موارد مختلفی باشه که برای بررسی دقیق‌تر بهتره دامپزشک سگ‌تون رو معاینه کنه.

با انواع شپش سگ آشنا بشیم!

سگ‌ها ممکنه به سه مدل شپش مختلف آلوده بشن که هرکدوم ویژگی‌های خاص خودشونو دارن:

شپش جونده (Trichodectes canis)

این شپش با خوردن سلول‌های مرده پوست سگ تغذیه می‌کنه و باعث خارش شدید و ناراحتی حیوان می‌شه. بدتر از اون اینه که این شپش می‌تونه یه بیماری به اسم کرم نواری رو هم منتقل کنه! معمولاً بیشتر توی قسمت‌های پشت، گردن و سر سگ پیدا می‌شه.

شپش مکنده (Linognathus setosus)

این یکی حسابی خون‌خواره! یعنی با مکیدن خون سگ زنده می‌مونه و معمولاً سگ‌هایی که موهای بلندی دارن و توی مناطق سردسیر زندگی می‌کنن، بیشتر به این شپش مبتلا می‌شن. اگه دیدین سگتون حسابی بی‌قرار شده و پوستش تحریک‌شده، احتمال داره که این شپش بهش حمله کرده باشه.

شپش جونده و خون‌خوار (Heterodoxus spiniger)

این شپش، هم خون سگ رو می‌مکه و هم پوست مرده‌ش رو می‌خوره! بیشتر توی سگ‌هایی که توی مناطق گرمسیری زندگی می‌کنن پیدا می‌شه. اگه سگتون همش خودش رو می‌خارونه و پوستش زخم شده، ممکنه این شپش مقصر باشه.

درمان شپش سگ از چه روش‌هایی انجام می‌شه؟

اگه سگ شما شپش گرفته، باید برای مدتی از بقیه سگ‌ها جدا نگه داشته بشه تا درمان تموم بشه و دوباره آلوده نشه.

برای اینکه شپش دوباره برنگرده، باید تمام جاهایی که سگ شما توش می‌ره تمیز بشه. فرش‌ها، کف‌پوش‌ها، قالی‌ها، مبلمان و سطوح بیرونی باید کاملاً تمیز بشن. هر چیزی که سگ شما روی اون می‌خوابه یا می‌نشینه هم باید شسته بشه یا دور انداخته بشه. چون شپش فقط ۳-۷ روز بیرون از بدن سگ زنده می‌مونه، چیزهایی که شسته نمیشن می‌تونید داخل کیسه پلاستیکی ببندید و ۴-۶ هفته نگه دارید تا تخم‌ها باز بشن و بمیرن. برس‌ها، شانه‌ها، قفس‌ها، بندها و قلاده‌ها هم باید تمیز بشن.

شستن با شامپوی ضد شپش

اولین قدم اینه که یه شامپوی مخصوص ضد شپش از پت‌شاپ یا دامپزشکی بگیرین و سگتون رو باهاش بشورین. این شامپوها باعث می‌شن شپش‌ها از بین برن و تخم‌هاشون هم کم‌کم از بین بره. البته باید چند بار این کار رو تکرار کنین تا کامل تمیز بشه.

استفاده از اسپری یا پودر ضد شپش

بعضی اسپری‌ها و پودرهای مخصوص برای از بین بردن شپش‌ها ساخته شدن. کافیه کمی ازشون روی بدن سگ بپاشین یا اسپری کنین و بعدش با برس خوب شونه بزنین که شپش‌های مرده و تخم‌هاشون از بین برن.

شونه زدن با شونه مخصوص شپش

یه شونه دندونه ریز مخصوص شپش هست که می‌تونین از پت‌شاپ بخرین. با این شونه باید هر روز موهای سگتون رو شونه بزنین تا شپش‌ها و تخم‌هاشون رو جدا کنین. این کار رو بعد از هر حموم کردن سگ انجام بدید تا زودتر نتیجه بگیرین.

داروهای ضد شپش (با تجویز دامپزشک)

بعضی وقتا اگه آلودگی شدیده، دامپزشک ممکنه یه داروی ضد شپش مثل آمپول، قطره پوستی یا قرص تجویز کنه. این داروها از داخل بدن اثر می‌کنن و شپش‌ها رو از بین می‌برن.

چقدر طول میکشه شپش سگ خوب بشه؟

مدت‌زمان بهبودی شپش سگ بستگی به شدت آلودگی و نوع درمانی داره که براش انجام می‌دین. ولی معمولاً بین ۲ تا ۶ هفته طول می‌کشه تا شپش‌ها به‌طور کامل از بین برن.

• اگه زود اقدام کنین و درمان مناسب رو شروع کنید، توی ۲ تا ۳ هفته سگتون خیلی بهتر می‌شه.
• اگه شپش زیاد شده باشه، ممکنه تا ۶ هفته هم طول بکشه تا کامل از بین بره.

تو این مدت باید حتماً چند بار درمان رو تکرار کنین تا تخم‌های شپش از بین برن و دوباره برنگردن. تمیز کردن محیط، شستن جای خواب سگ و ضدعفونی وسایلش خیلی مهمه. اگه همه این کارها رو درست انجام بدین، سگتون زودتر خوب می‌شه.

پیشگیری از شپش سگ

1. معاینه منظم: هر از گاهی بدن سگتون رو چک کنین. اگه هر روز یا حداقل هفته‌ای یه‌بار پوستش رو بررسی کنین، اگه سگتون شپش داشته باشه، می‌تونین زودتر متوجه بشید و سریع‌تر درمانش کنین.
2. مراقبت از سلامتی سگ: یه سگ سالم و قوی، کمتر به شپش مبتلا می‌شه. بنابراین، به تغذیه و سلامت کلی سگتون توجه کرده و از ویتامین‌ها و داروهای تقویتی استفاده کنین.
3. جلوگیری از تماس با سگ‌های آلوده: اگه می‌دونین که سگ‌های دیگه شپش دارن، سعی کنین سگتون رو از اون‌ها دور نگه‌دارین. اگه سگتون توی پارک یا جایی با سگ‌های دیگه بازی می‌کنه، حتماً بعدش بدنش رو چک کنین.
4. استفاده از داروهای پیشگیرانه: با مشورت دامپزشک می‌تونین از داروها یا شامپوهایی استفاده کنین که مخصوص پیشگیری از شپش هستند.

(منبع)

سوالات متداول

آیا شپش سگ به انسان‌ها منتقل می‌شه؟

خیر، شپش سگ‌ها مخصوص خود سگ‌هاست و معمولاً به انسان‌ها منتقل نمی‌شه. البته همیشه بهتره که بعد از تماس با حیوانات آلوده، دست‌هاتون رو بشویید تا از هر نوع میکروب جلوگیری بشه.

چطور می‌تونم تشخیص بدم که سگم به شپش مبتلا شده؟

معمولاً اگه سگتون شپش گرفته باشه، پوستش خارش زیادی داره و ممکنه شروع به گاز گرفتن بدنش کنه. اگه موهاش شروع به ریزش کرده یا پوستش تحریک شده، احتمالاً دچار شپش شده.

آیا تمام سگ‌ها به شپش دچار می‌شن؟

نه، همه سگ‌ها به شپش مبتلا نمی‌شن. سگ‌هایی که در معرض تماس با سگ‌های آلوده هستند یا در محیط‌های شلوغ و غیر بهداشتی نگه‌داری می‌شن، بیشتر احتمال داره که دچار شپش بشن.

شپش سگ‌ها در چه فصلی بیشتر شایع می‌شه؟

شپش‌ها بیشتر در فصول گرم‌تر شیوع پیدا می‌کنن، چون در این زمان سگ‌ها بیشتر در تماس با محیط‌های آلوده یا سگ‌های دیگه قرار می‌گیرن.